Μόδα, στυλ, σκίαση, προστασία ή συνδυασμός όλων;

Συνήθως ο μέσος καταναλωτής επιλέγει ένα ζευγάρι γυαλιών ηλίου, όπως αγοράζει και ένα αξεσουάρ μόδας. Έχοντας ένα καινούριο ζευγάρι γυαλιών ηλίου κάθε χρόνο, ανανεώνουμε εύκολα και άμεσα την εικόνα μας. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις φαίνεται να δίνουμε έμφαση περισσότερο στην εμφάνιση, παρά στη λειτουργικότητα και την προστασία που μας παρέχουν τα γυαλιά ηλίου.

Εσείς, έχετε ποτέ σκεφτεί την προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία; Την αντοχή; Την ορατότητα; Το σχήμα του κεφαλιού και του προσώπου σας;

Υπάρχουν περισσότεροι παράμετροι στην επιλογή γυαλιών ηλίου από τους εμφανισιακούς!

Ορισμένες πρακτικές συμβουλές ενδεχομένως να αλλάξουν τα μέχρι σήμερα πιστεύω σας, παρουσιάζοντας έναν άλλο τρόπο σκέψης:

1. Προστατεύστε τα μάτια σας! Η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να επιταχύνει την εμφάνιση καταρράκτη, να προκαλέσει καλοήθη εξογκώματα στην οφθαλμική περιοχή, καρκίνο των βλεφάρων και της επιδερμίδας γύρω από τα μάτια και φωτοκερατίτιδα (προσωρινό αλλά επώδυνο έγκαυμα του πρόσθιoυ χιτώνα του οφθαλμού, του κερατοειδή). Η μακροχρόνια έκθεση στο μπλε τμήμα του ηλιακού φάσματος, έχει ενοχοποιηθεί ως παράγοντας κινδύνου για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, ειδικά σε άτομα που εμφανίζουν φωτοφοβία.

Τα γυαλιά ηλίου πρέπει να προστατεύσουν από αυτούς τους κινδύνους. Επιλέξετε λοιπόν γυαλιά που μπλοκάρουν τουλάχιστον το 99% της ακτινοβολίας UVB και το 95% των ακτινών UVA. Επίσης εξετάστε κατά πόσο μπορείτε να δείτε γύρω από τα πλαίσια των γυαλιών ηλίου - μήπως επιτρέπουν στις ακτίνες να εισέλθουν από την κορυφή ή τις πλευρές του σκελετού;

2. Δεν αγοράζουμε γυαλιά ηλίου, εάν είναι χαρακτηρισμένα ως "κοσμητικά" ή δεν παρέχουν οιαδήποτε πληροφορία σχετικά με την υπεριώδη προστασία που παρέχουν. Πρέπει να σημειωθεί ότι η πιστοποίησή τους θα πρέπει να είναι εγχάρακτη και όχι ένα απλό αυτοκόλλητο! Αναζητήστε γυαλιά με αντοχή στις γρατζουνιές, καθώς πολλοί φακοί έχουν πολύ εύθραυστες επιστρώσεις. Αν ξοδέψετε πολλά χρήματα, σίγουρα θέλετε τα γυαλιά σας να αντέξουν στον χρόνο. Ευτυχώς βέβαια, οι κατεστραμμένοι φακοί μπορούν να αντικατασταθούν στην πλειονότητα των περιπτώσεων.

3. Τα γυαλιά ηλίου υπάρχουν σε πολλά σχήματα και μεγέθη! Γενικά, η ύπαρξη αντίθεσης μεταξύ σχήματος προσώπου και σχήματος σκελετού είναι μία καλή βασική αρχή. Για παράδειγμα αν έχετε στρογγυλό πρόσωπο, σκελετοί με γωνίες είναι η καλύτερη επιλογή, ενώ αντίθετα αν το πρόσωπό σας έχει πολλές γωνίες, ένα πιο στρογγυλεμένο σχήμα σκελετού θα δείχνει ομορφότερο.

Μερικά δημοφιλή στυλ γυαλιών ηλίου είναι:

•   Mirrorshades – Με έντονα ανακλαστική επίστρωση στην επιφάνεια, συνήθως σε σκελετούς σε σχήμα aviator ή wraparound. Χρησιμοποιούνται πολύ από τους αστυνομικούς στις ΗΠΑ.

• Αεροπόρων (Aviator) – φακός σε σχήμα σταγόνας σε λεπτό μεταλλικό σκελετό. Χρησιμοποιείται συχνά από τους πιλότους, στρατιωτικούς, και το προσωπικό επιβολής του νόμου στις ΗΠΑ. Τα γυαλιά αυτά ταιριάζουν σε οποιοδήποτε σχήμα προσώπου, αλλά δείχνουν καλύτερα σε οβάλ.

• Wayfarers/Spicolis – Δημοφιλή στις δεκαετίες των ’50 και ’60. Τα φόρεσε η Audrey Hepburn το 1961 στο έργο Breakfast at Tiffany's.

• Teashades – έγιναν δημοφιλή από τον John Lennon και τον Ozzy Osbourne. Δεν είναι πολύ αποτελεσματικά στην προστασία από το ηλιακό φως, όμως.

• Wraparounds – Συνδέονται με αθλητές υψηλών επιδόσεων.

• Μεγάλου μεγέθους - συνδέονται με τα μοντέλα και αστέρες του κινηματογράφου. Δίνουν αίσθηση λαμπρότητας.

Βεβαιωθείτε ότι τα γυαλιά ηλίου είναι κατάλληλα για εσάς. Δοκιμάστε και βεβαιωθείτε ότι δεν θα σας ενοχλούν στο κεφάλι. Το βάρος θα πρέπει να είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο μεταξύ αυτιών και μύτης, και οι βλεφαρίδες δεν πρέπει να ακουμπούν το πλαίσιο ή τους φακούς.

Θα χρειαστείτε αυτά τα γυαλιά ηλίου κατά τη διάρκεια των αθλητικών δραστηριοτήτων σας; Τότε θα θελήσετε ένα ωραίο, σφιχτό πλαίσιο, ενδεχομένως με λαβές από καουτσούκ. Εάν χρησιμοποιηθούν κατά το ψάρεμα είναι άκρως απαραίτητο να είναι πολωτικά.

4. Το χρώμα των φακών δεν αποτελεί μόνο δήλωση μόδας, αλλά έχει επιπτώσεις στο κατά πόσο βελτιώνουν την αντίθεση και διαφοροποιούν τα χρώματα.

Μερικά χρώματα ενισχύουν την αντίθεση, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι χρήσιμη. Ωστόσο, αυτό είναι συχνά σε βάρος της σωστής αντίληψης των χρωμάτων, η οποία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα (κατά την οδήγηση, για παράδειγμα, και πρέπει να είναι σε θέση να διαφοροποιήσει σαφώς τα χρώματα του φαναριού).

Μερικά γυαλιά ηλίου έχουν εναλλάξιμους φακούς, οπότε μπορείτε να αλλάξετε το χρώμα εύκολα, ανάλογα με τις δραστηριότητες και τις επιθυμίες σας.

• Γκρι φακοί: συντελούν στη μείωση της έντασης του φωτός, χωρίς να επηρεάζουν την αντίθεση ή τα χρώματα.

• Καφέ φακοί: ενισχύουν εν μέρει την αντίθεση με την απορρόφηση του μπλε φωτός. Ταιριάζουν σε δραστηριότητες όπως χειμερινά σπορ στο χιόνι. Επίσης είναι γενικά καλή επιλογή για κυνήγι σε έντονο εξωτερικό φωτισμό.

• Κίτρινοι φακοί: ενισχύουν σημαντικά την αντίθεση επειδή εμποδίζουν τα περισσότερα ή όλα τα μέρη από το μπλε φάσμα, και για αυτό τα καθιστά δημοφιλή σε άτομα που επωφελούνται από τη βελτιωμένη αντίθεση, π.χ όταν κοιτάζουν αντικείμενα στον ουρανό. Είναι κακό, ωστόσο, για οποιαδήποτε δραστηριότητα που απαιτεί αναγνώριση χρώματος (όπως η οδήγηση!). Καλή επιλογή για σπορ χιονιού.

• Κόκκινοι/πορτοκαλί φακοί: είναι καλοί για χειμερινά αθλήματα, αλλά μόνο για τη συννεφιά. Αν είστε κυνηγός, οι πορτοκαλί φακοί είναι καλή επιλογή για σκουρόχρωμα αντικείμενα σε φωτεινό υπόβαθρο.

• Βιολετί φακοί: είναι καλή επιλογή για τον εντοπισμό αντικειμένων σε πράσινο φόντο.

• Χαλκόχρωμοι φακοί: βοηθούν στην αναγνώριση αντικειμένων όπως μια μπάλα σε ένα γήπεδο. Μπλε και πράσινα γυαλιά ηλίου ενισχύουν την αντίθεση μιας κίτρινης μπάλας του τένις.

5. Γδαρμένοι φακοί καθιστούν άχρηστα τα γυαλιά ηλίου. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι:

• Φακοί κατασκευασμένοι από πολυουρεθάνη NXT είναι ανθεκτικοί, ευέλικτοι, ελαφρείς, και έχουν μεγάλη οπτική διαύγεια, αλλά είναι ακριβοί.

• Το γυαλί είναι βαρύτερο, δαπανηρό, και ραγίζει σαν «αράχνη».

• Το πολυανθρακικό δεν είναι τόσο ανθεκτικό στις γρατσουνιές και παρέχει λιγότερη οπτική διαύγεια από την πολυουρεθάνη NXT ή το γυαλί, αλλά είναι πιο προσιτό.

• Το πολυαμίδιο είναι ένα λιγότερο χρησιμοποιημένο υλικό, το οποίο παρέχει μεγάλη οπτική διαύγεια, χωρίς τον κίνδυνο της θραύσης.

• Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην αντοχή στις γρατζουνιές σε φακούς από πολυανθρακικό, ανάλογα με το φινίρισμα, σκληρό επίστρωμα που εφαρμόζεται κατά τη διάρκεια της κατασκευής.

• Το ακρυλικό είναι επίσης προσιτό, αλλά είναι το λιγότερο ανθεκτικό και οπτικά σαφές.

“Ξεκούραστη” όραση

Η έντονη φωτεινότητα του ήλιου, ιδίως στην Ελλάδα, και το έντονο θάμβος που επιδεινώνεται από τις ανακλάσεις από τη θάλασσα και το έδαφος, έχουν επίπτωση στην άνετη όραση και στην ευκρίνειά της, προκαλώντας κοπιωπία, πονοκεφάλους και θολή όραση.

Προσαρμογή στο σκοτάδι

Η έκθεση στο έντονο ηλιακό φως είναι δυνατό να επηρεάσει και το χρόνο προσαρμογής της όρασής μας σε εσωτερικούς χώρους, όπου ο φωτισμός είναι σημαντικά μειωμένος. Κάτι τέτοιο μπορεί να έχει επιπτώσεις κατά την οδήγηση στο ημίφως ή κατά τη δύση του ηλίου.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε ώστε να επιλέξουμε τους κατάλληλους φακούς ηλίου:

Φακοί με πολωτικά φίλτρα

Είναι πολύ αποτελεσματικοί στη μείωση της έντονης λάμψης (αντηλιά). Προσφέρουν ξεκούραστη όραση, ενισχύοντας τα χρώματα και κάνοντας πιο ευδιάκριτες τις λεπτομέρειες των παρατηρούμενων αντικειμένων. Αποτελούν την ιδανική επιλογή για οδηγούς, για αθλητές σε εξωτερικούς χώρους, αλλά και την πιο αποτελεσματική λύση για ανθρώπους με φωτοφοβία. Παρόλα αυτά, τα πολωτικά φίλτρα μπορεί να μην αποτελούν την καλύτερη επιλογή σε όλες τις περιπτώσεις.

Φωτοχρωμικοί φακοί

Οι φακοί αυτοί έχουν τη δυνατότητα να σκουραίνουν όταν βρισκόμαστε σε έντονη ηλιοφάνεια και να γίνονται πιο ανοιχτόχρωμοι όταν βρισκόμαστε σε εσωτερικούς χώρους, επιτρέποντάς μας να βλέπουμε άνετα τόσο σε φωτεινές όσο και σε πιο σκιερές περιοχές. Οστόσο η μεταβολή στη σκουρότητα του φακού δεν είναι άμεση σε όλα τα φωτοχρωμικά υλικά, για αυτό και πρέπει να επιλέγουμε φωτοχρωμικούς φακούς νέας γενιάς που εξασφαλίζουν ταχεία επίτευξη της τελικής σκουρότητας.

Άθραυστοι φακοί

Οι πολυκοραβονικοί φακοί και οι φακοί από υλικό trivex είναι οι πιο ανθεκτικοί φακοί στα χτυπήματα. Πρακτικά άθραυστοι, ενδείκνυνται για παιδιά και για αθλητές με έντονη δραστηριότητα.

Degrade φακοί

Πρόκειται για φακούς με διαβάθμιση σκουρότητας. Πιο σκούροι στο επάνω μέρος, πιο ανοιχτόχρωμοι στο κάτω μέρος. Εξυπηρετούν την άνετη όραση καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας και είναι αρκετά χρηστικοί σε ανθρώπους που έχουν αυξημένες απαιτήσεις κοντινής όρασης (π.χ. ανάγνωσης κειμένων) όταν φοράνε τα ηλίου. Σε μερικές περιπτώσεις. όμως, μπορεί να προκαλέσουν ζαλάδα.

“Μάσκες” ηλίου

Οι σκελετοί που αγκαλιάζουν τα πλαϊνά μέρη του προσώπου, έχοντας την κατάλληλη καμπυλότητα, παρέχουν επιπρόσθετη προστασία από την περιφερικά εισερχόμενη ακτινοβολία.

Χρώμα φακών

Τα γυαλιά με έντονη σκουρότητα ΔΕΝ είναι απαραίτητο ότι παρέχουν τη μεγαλύτερη προστασία, καθώς μπορεί να περιορίζουν μεγάλο ποσοστό του ορατού φάσματος αλλά ίσως όχι και του υπεριώδους, ενώ συνήθως αλλοιώνουν τη χρωματική αντίληψη.

Εξασφαλίζοντας 100% προστασία

Δυστυχώς υπάρχουν στο εμπόριο πολλά γυαλιά με ετικέτες που φέρουν σήμανση UV. Σύμφωνα με μελέτες, πολλές φορές αυτές οι ετικέτες είναι παραπλανητικές και δε θα πρέπει να τις εμπιστευόμαστε. Οι σωστά κατασκευασμένοι φακοί ηλίου, θα πρέπει να εμποδίζουν κατά 97% – 100% τις επικίνδυνες ακτίνες UVA και UVB και φέρουν πιστοποίηση από την ευρωπαϊκή κοινότητα (CE mark), αν και δυστυχώς και αυτή η σήμανση έχει πλαστοποιηθεί.

Για να βεβαιωθούμε ότι οι ετικέτες UV είναι ακριβείς, αγοράζουμε τα γυαλιά μας από εξουσιοδοτημένα καταστήματα οπτικών, όπου μπορούμε να διασφαλίσουμε την προστασία που παρέχουν. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορούμε να συζητήσουμε με τον επαγγελματία οπτικό-οπτομέτρη τις ανάγκες μας και να μας προτείνει να επιλέξουμε ανάμεσα από πολλά γυαλιά, αυτό που συνδυάζει την κατάλληλη λειτουργικότητα, ποιότητα και το στυλ για το καθένα από εμάς.